Uçuşlar Gecikmesin Diye Pilotlar, Hava Trafik Kontrolörleri Ve Yer Görevlileri Neler Yaparlar?

Kıymetli misafirler, çoğumuz uçak yolculuğunu daha
kısa sürede gideceğimiz yere ulaşmak için tercih ederiz. İş adamı isek bir ihaleye vaktinde yetişmek, asker isek bir an evvel sevdiklerimize kavuşmak bizim için çok önemlidir.

Havacılık sektöründe genel olarak az zamanda çok iş yapılır. Bir uçuş için yüzlerce yolcunun biletleme ve check-in işlemleri, bagajlarının teslimi ve ayrılarak uçağa yüklenmesi, arama-tarama işlemleri ile güvenlikten geçmesi, biniş kartlarının kontrolü ve sonunda uçağa alınması, uçakta gerekli emniyet tedbirlerinin anons edilmesi gibi uçuş öncesi işlemler zaten yeterince ayrıntılı ve zaman alıcıdır. Bu nedenle uçak yolcusunun bunca işlemden sonra tehirlere, gecikmelere hele de uçuşun iptaline pek tahammülü yoktur.

Bir havaalanında öncelikle güvenlik personeli, yolcu hizmetleri, bagaj taşıyıcılar ve son olarak kabin memurları yolcuların bir an evvel uçağa yerleştirdikten sonra iş başa düşer ve harekât koordinatörü, yer teçhizatı görevlileri uçak kapılarını kapatıp motor çalıştırana kadar uçağa eşlik ederler. En son uçak pilotları ve hava trafik kontrolörleri baş başa kalır. Ta ki uçak tekrar bir meydana inip yer görevlilerine teslim olana kadar ki bu süreçte uçuşlar gecikmesin diye pilotlar, hava trafik kontrolörleri ve yer görevlileri neler yaparlar?

1. Uçak körükten çekilmeye hazır olur olmaz pilotlar yer kontrolden telsizle “Pushback” denilen park yerinden motorların çalıştırılabileceği alana çekilme müsaadesini isterler.

2. Pushback denilen çekilme müsaadesi alınır alınmaz çekilme işlemi ivedi olarak başlatılır.

3. Uçak geriye doğru uygun taksi yapacağı pozisyona doğru itilirken bu arada pilotlar motorları çalıştırırlar.

4. İtilme işlemi biter bitmez yer kontrolden taksi (uçağın yerdeki hareketleri) müsaadesi istenir ve verilir verilmez yine gecikmeksizin taksiye başlanır.

5. Yer kontrol, kule frekansına geçiniz dediğinde kule frekansına geçilerek konuşma yapılmadan beklenir ki buna (monitoring) de denir, kule gereksiz konuşma ile meşgul edilip diğer trafiklere gecikmeksizin zamanında talimat verebilsin.

6. Pist başına doğru yaklaşırken kalkış için tüm hazırlıklar (kalkış kontrol listesi) bir an evvel bitirilir ki, kule, piste giriş ve kalkış müsaadesi verdiğinde gecikilmesin.

7. Pilotlar, kalkışta herhangi bir nedenle gecikme olacaksa bunu da kuleye zamanında bildirirler ki diğer trafiklere kalkış veya iniş izni verilerek gecikmemeleri sağlansın.

8. Kule tarafından piste giriş ve kalkış müsaadesi verildiğinde pilotlar tarafından gerektiğinde “rolling takeoff” denilen pist başında durmaksızın piste girerek kalkışa devam edilir.

9. Kalkış müsaadesi verildiğinde kule uçağın 5-10 saniye içinde harekete başladığını görmek ister.

10. Kalkıştan sonra gidilecek rotanın aksi istikametine pist ve trafik sebebiyle uçulmak zorunda kalındığında pilotlar rotaya girene kadar mümkün olan düşük süratle mümkün olan en yüksek uçuş seviyesine bir an önce tırmanmak için uçağı uçururlar.

11. Pilotlar, uçuş boyunca planlanan rotadan yapılabilecek kestirme (direkt) rotaları trafik şartları müsaitse hava trafik kontrolöründen talep ederler veya kontrolör kendiliğinden verebilir.

12. Pilotlar, indikten sonra verilen taksi talimatlarına uyarak vakit kaybetmeden park yerine gitmek maksadı ile inecekleri meydanı ilgili meydan kartlarından iyice incelerler.

13. Pilotlar ve hava trafik kontrol ünitesi, iniş için yapılan alçalma ve inişe kadar geçen sürede önündeki ve arkasındaki diğer uçaklarla gerekli asgari mesafeyi korumak için sürat ayarlaması yaparlar, ardı ardına yapılan bu inişler arasında bazen 2'şer dakika ancak olur. Yoğun saatlerde pisti bir uçak terk ederken diğer uçağın tekerlekleri piste oturmak üzeredir.

14. Piste iniş yapan uçak pist üzerinde beklemeksizin ilk müsait çıkıştan pisti terk eder ki peşinden gelen uçak emniyetle iniş yapabilsin.

Tüm bu işler yapılırken, kokpitte motor çalıştırmadan öncesinden park yerine geldikten sonraya kadar yapılması gereken çeklistler de (kontrol listeleri) yine pilotlar tarafından yapılır. Çeklistler alışveriş listesine benzeyen kontrol maddeleri listeleridir. Örneğin inişten önce iniş takımlarının, flapların, kabin ve yolcuların hazır olduğunun, uçağın gerekli frekanslarının uygun bağlandığının kontrol edilmesi gibi.

Her şeye rağmen beklenmedik hava ve trafik koşullarındaki değişiklikler uçuşlarda gecikmelere ve iptallere sebep olabilir. Bunu asgariye indirilmesi için tüm teknolojik imkânlar kullanılmaktadır. Belki gecikmiş ama emniyetli uçuşlarda görüşmek üzere mutlu kalın.