Bir uçağın uçması için tüm hazırlıklar yapıldı peki ya pilotlar uçuş görevi
için hazırlar mı?
Uçuş görevi sırasında güvenli bir uçuş için bir pilotun sağlıklı, fit ve
zihinsel olarak hazır olması gerekmektedir. Aşağıdaki faktörlerin
performansını ve uçuş emniyetini riske atacağının farkında olmalıdır:
1. Yorgunluk
2. Stres
3. Alkol
4. Sigara
5. Beslenme bozukluğu
6. Düzensiz egzersiz
7. Tıbbi hastalıkları: diyabet, hipertansiyon, kanser, AİDS…
8. İlaç kullanımı...
Bu risklerin farkında olmayan, yaşam tarzlarını buna göre düzenlenlemeyen,
ufak bir rahatsızlığı bile önemsemeyen pilotlar yolcular ve uçak için gerçek
tehlike oluşturur. Bu risk çoklu kokpit ekibi durumlarında daha azdır. Ancak
bu durum kötü hava koşullarında, gece görüşünü etkileyen olumsuzluklarda ve
görsel işitsel illüzyonlarda risk teşkil eder.
Uçucu ve uçucu adaylarının lisanslarının verdiği yetkileri emniyetle
kullanabilmeleri için:
• Başlangıçta ve belirli periyotlarla sağlık muayenelerinden geçmeleri
gerekiyor.
• Doğuştan veya sonradan herhangi bir anormallik, aktif, akut, kronik
bir hastalık, yetersizlik, yaralanma, sekel bulunmamalıdır.
• Sağlık muayene başvurularında vermiş oldukları sağlık bilgilerinin
doğru olmasından sorumludurlar. Doğru olmayan ve ya yanıltıcı beyanlarda
lisans durdurulur.
• Aşağıdaki durumlardan herhangi birisi mevcut ise AMS, AMC, AME’ye
başvurmalıdır
· 12 saatten fazla hastane ve klinik girişi,
· Ameliyat, invazif işlem,
· Düzenli ilaç kullanımına başlama
· Büyük yaralanmalar, travmalar
· Yeni bir hastalık tanısı konulması
Önemeli bazı durumlardan bahsedersek;
KALP HASTALIKLARI
Koroner arter hastalığı olan kişiler erken evrelerinde teşhis edilmelidir.
Eğer teşhis edilmesse göğüs ağrısı ve enfaktüsle sonuçlanıp ölümcül durumlara
yol açabilir.
KKH nın risk faktörler; ailesel, sigara, hipertansiyon, hiperlipidemi,
egzersiz yetersizliği, kilo, stres, şeker yüksekliği. Pilot bu risk
faktörlerini bilmeli ona göre yaşam tarzı sürmeli ve önlemini hekim
yardımıyla almalıdır..
DİYABET
İnsan vücudu enerji elde etmek için glukoza gereksinim duyar ve biz bunu
gıdalarla alırız. Glukozun seviyesi pankreas tarafından regüle edilir.
Pankreasımız insulini kan dolaşımına şekerin sağlıklı seviyede kalabilmesi
için salgılar. Eğer pankreas çok fazla insulin salgılarsa hipoglisemi, az
insulin salgılarsa diabet oluşur.
Düşük kan şekeri aynı zamanda yeterli yememek sonucunda da olabilir (atlanmış
öğünler yeterli sıvı almamak) Ve bu hipoglisemi bayılma titreme sinirlilik ve
ya soğuk terlemeye neden olur.
Yüksek kan şekeri eğer tedavi edilmez ise böbrek tahribatı, körlük, kalp
krizine sebep olur. Pilotlar için kan şekerlerini normal seviyede tutmak
için düzenli yemek ve içmek önemlidir. İyi bir kahvaltı, öğle yemeği, akşam
yemeği, öğün arası sandviçler yeteri sıvı alımı düşük kan şekerini engeller
ve pilotu uçmaya fit hale getirir.
Diyabeti kontrol altında tutmak için:
· Düzenli tıbbi kontrol
· Düzenli egzersiz
· Düzenli yemek içmek
· Diyet önemlidir
HASTALIK
Eğer pilot hastalığından dolayı uçağı uçurmakta uçuş emniyeti açısından
sıkıntı yaşayacaksa kesinlikle uçuş hekimine başvurmalı uçabilir onayı
aldıktan sonra uçmalıdır.
Boğaz ağrısı, ishal, baş ağrısı, nezle, alerjik rinit gibi hastalıklar
durumunda kendi başına ilaç almamalıdır. İlaçlar yan etkilerinden dolayı hem
vücuduna zarar verebilir hem de uçuş güvenliğini riske atabilir. İlaçların
kullanımı sırasında ki doz aşımı vücuda ve beyne yaptığı muhtemelen
bilinmeyen yan etkilerin dolayı fazla ilaç kullanımından ve hekime
danışılmadan almaktan kaçınılmalıdır.
Ruh sağlığı ve ya psikiatrik problemler bir pilotun uçağı güvenli bir şekilde
uçurmasına engel olabilir ve eğer pilot bu konuda tedavi görmüş ise tekrar
uçabilmesi için tekrar sağlık muayenesi gerekir.
GEBELİK
Bayan pilotlar uçmaya devam etmek isteyebilirler. Eğer annenin ve çocuğun
sağlığı iyi ise bayan pilotun uçmaması için sebep yoktur. Her şeyin düzenli
ve devam ettiğini göstermek için düzenli kontrollere gerek vardır.
• Gebelik muayenesinde annenin ve çocuğun sağlığı iyi ise normal bir
seyir gösteriyorsa 26. gebelik haftasının sonuna kadar Sınıf 1 için OML ile
Sınıf 2 için kısıtlamadan uçuşa elverişlilik kararı verilir.
• 26. hafta sonrası aylık yapılacak Kadın doğum muayenesi ile
değerlendirme raporu gerekir.
• Hamilelik semptomlarının pilotun doğru karar verme ve
hareketlerini engelleyeceği unutulmamalıdır. Kadından kadına hamilelik
semptomları değişmesine rağmen Hamilelik semptomları pilotun doğru karar
vermesini ve hareketlerini engelleyebilir. Hamilelik süreci ilerledikçe
anneyi ve çocuğu içine alan risk artmaktadır.
KANSER
Kanser, vücuttaki hücrelerin anormal büyümesi tümor gelişmesi ve bazan ölüme
sebep vermesidir. Bazı kanserlerde pilot uçabilir, bazı tedaviler uçuş ile
uyumlu olabilir. Ancak AME ve tedavi eden doktor tarafından uçabilir onayı
alındıktan sonra uçulabilir.
ALKOL
Alkol yağda çözünür olmasından ve beynin fazla miktarda yağ kapsadığı için
alkol çok kolay beyne gider.
Alkol insanda:
§ Refleks yavaşlaması
§ Kas koordinasyon bozukluğu
§ Yargı ve karar gecikmesi
§ Hipoksi
§ Vertigo
§ G kuvvetlerine tolerans azalması
Ve bu etkiler normal yol trafiği ve havacılıkta yıkıcı olduğu kanıtlanıştır.
AÇIKÇASI alkol ve uçuş bir arada olmaz. Kural koyucular son alkol alımından
en az 24 saat koymuştur.
İlaç ve uyuşturucular
Uçuş personelinin uçuş tabibinden izinsiz kendi başına ilaç almasına izin
verilmez.
Uçuş emniyetini riske atan ilaç yan etkileri:
• Uyanıklık düzeyinin, motor fonksiyonların ve reaksiyon zamanının
azalması.
• Görsel ve işitsel halüsinasyonlar.
• Algıda gecikme.
Amfetamin LSD, maruanna, eroin kokain ve diğerleri gibi Ruh hali ve bilinci
etkileyen ilaçlar olası beyin hasarlarında radikal etki oluştururlar.
Dolayısıyla bunların kullanımı pilotlar için kesinlikle yasaklanmıştır.
Tek doz aspirin, parasetamol gibi ağrı kesiciler, antiasitler, topikal
preparatlar, nazal dekonjestanlar eğer pilotta yan etkisi yok ise
kullanılabilir. Diğer ilaç kullanımları için AME başvurunuz.
Jet lag den kurtulmak için bazı uyku ilaçları kullanmak istiyorsanız AME
başvurun.
· Antidepresanlar,
· Anksiyete ilaçları,
· Kuvvetli ağrıkesiciler kesinlikle kullanılmaz
Eğer ilaca ihtiyaç olduğunu düşünüyorsanız her zaman AME ye başvurun.
SİGARA
Sigara yol açtığı hastalıklar açısından pilotun sağlığı için önemlidir.
Havacılıktaki tehlikeyle direk bağlı olmasa da sigara ileriki yaşamınızda
hastalıkları artırır.
Kalp ve damar hastalıkları, akciğer kanseri, kronik akciğer hastalıkları,
astım, larinks kanseri, GİS kanserleri...
Hipemik hipoksi yol açabilir; artan karbonmonoksit düzeyi alyuvarların
oksijen taşıma kapasitesini azaltır. Oksijen düzeyi 4000 ft yukarıda uçanlar
gibidir. Uçuştan önce içilen 1-2 sigara 10.000 ft.’e çıkıldığında sanki
15.000 ft. irtifaya çıkılmış gibi hipoksi etkileri yaratır
Buna bağlı olarak periferik görme ve karanlık adaptasyonu azalır (en az
%20).
BESLENME
Güç için: PROTEİN
Dayanıklılık için: KARBONHİDRAT
Uçuş öncesi KARBONHİDRAT tercih etmelidir.
DENGESİZ BESLENME -YETERSİZ EGZERSİZ
· Obesite
· Diabet
· Hipertansiyon
· Kalp ve damar hastalıkları
· G ve Hipoksi toleransı düşer.
DEHİDRATASYON (SUSUZLUK) ; dikkat ve koordinasyon azalmasına yol açar
SPOR
DÜZENLİ EGZERSİZ:
• Oksijen kullanımını artırır.
• Vücut yağlarını azaltır.
• Kan dolaşımını artırır.
• Damarları açar.
UÇUCULAR KEYFİ SPOR DEĞİL BİLİNÇLİ SPOR YAPMALIDIRLAR.
ÖZET
· Fit, sağlıklı, zihinde olan,
· Sağlık muayenelerini ihmal etmeyen,
· Uçuş Hekimine danışmadan ilaç almayan,
· Sağlıklı ve düzenli beslenen,
· Uçuştan 24 saat önce alkol kullanmayan,
· Uçuş emniyetini riske atmama bilincinde olan pilot artık uçuşa
hazırdır..
Dr. Vedia İLKKUTLU
0 yorum:
Yorum Gönder