Uçuş Fizyolojisi Nedir?

Uçak yolcuları ile ilgili olmasa da havacılık açısından ilginç ve önemli bir konudur.

Uçucular da yüksek irtifa, düşük basınç, düşük
ısı, kozmik radyasyon, sürat ve ivmeli hareketlere bağlı olarak tıbbi, fizyolojik ve psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir.

Bu sorunlar savaş uçakları veya akrobasi uçakları gibi yüksek performanslı uçaklarda en üst seviyelerde yaşanır.

Bu anlamda uçuş doktorlarının varlık nedeni sayılan problemlerin ana başlıkları şunlardır:

1. İrtifadaki oksijen azlığı (hipoksi)

2. İrtifadaki basınç azalması (dekompresyon hastalıkları)

3. Görsel ilüyonlar

4. Denge ve yönelim bozuklukları (disoryantasyon ve vertigo)

5. Uçak tutması (motion sickness)

6. Jet-lag

7. G-kuvvetinin neden olduğu bozukluklar (tünel görüş, görüşün kararması, bilinç kaybı)

8. Gürültü

9. Vibrasyon (titreşim) ile ilgili tıbbi sorunlar

10. Uçuş korkuları

11. Uzay uçuşlarındaki fizyolojik-psikolojik bozukluklar.

Bu sorunlar uçucuların etkin ve emniyetli bir uçuş yapmasını zorlaştırabileceği gibi, tıbbi bozukluklara ve kazalara da yol açabilir.

Bu nedenlerle uçucu olmaya aday kişilerin sağlık kontrolünden geçerek belirlenen kriterlerin üzerinde sağlıklı bir fizyolojik ve psikolojik yapıya sahip olmaları şarttır. Askeri pilotlarda sağlık kriterleri daha da yüksek standartlara sahiptir.

Uçak kazalarında insan faktörünün payı %70-80 oranlarında olduğu için, uçucuların sağlığı da, havacılık tıbbı eğitimi almış hekimlerin kontrolü altına bırakılmıştır. Bu çok detaylı bir uzmanlık alanıdır.