Emniyetli Uçuşun Güvenilir Mimarları Hava Trafik Kontrolörleri...

Telsizle iletişim halinde olduğumuz ünitelere “hava trafik kontrol üniteleri” ve bu ünitelerde çalışanlara da “hava trafik kontrolörleri” diyoruz.
Uçacak bütün hava araçları, daha motor çalıştırma safhasından itibaren uçuşun bitip inişten sonra park yerine gelene kadarki süre boyunca mutlaka bir hava trafik kontrol görevlisi ile telsiz teması kurmak ve bu teması sürdürmek zorundadırlar. Telsizle iletişim halinde olduğumuz bu ünitelere “hava trafik kontrol üniteleri” ve bu ünitelerde çalışanlara da “hava trafik kontrolörleri” diyoruz. Bu görevlileri meslektaşlarımız arasında ATC (Air Traffic Controller) olarak ifade ederiz.

Havacılıkta ortak konuşma dili İngilizce kabul edildiği için hava trafik kontrolörlerinin de iyi derecede ve anlaşılır bir İngilizce bilmeleri gerekir. Havacılıkta ana dili İngilizce olmayan birçok ülkeden pilotlar bulunduğu için çoğu zaman değişik aksan ve telaffuzlarda yapılan İngilizce konuşmaları da anlamaları beklenir.

Hava trafik ünitelerinde çalışan kontrolörler, hava trafiğini sevk ve idare eder, rota değişikliklerinde ve acil durumlarda pilotlara yardımcı olurlar. Uçağın konumunu öğrenmek için iki ayrı radar sistemi kullanılır. Birincisi kontrolörün taradığı alandaki bütün uçakları bulur. İkincisi ise her uçaktan kontrolöre uçağın kimliğini, yüksekliğini, hızını ve planlanmış rotasını bildiren otomatik bir sinyal alır.

Hava trafik kontrolü pilotlara rota, hava durumu ve tehlikeli durum bilgisi sağlarken, uçakların güvenle uçabilecekleri mesafe bilgisini de verir. Kalkıştan önce bir uçağın sorumluluğunu alan kontrolör, yer kontrolörüdür. Yer kontrolörleri; pist ve apron üzerinde hareket eden uçak ve diğer hizmet sağlayan araçların hareketinden sorumludur. Pilota hangi pistten kalkacağını ve oraya ulaşmak için hangi taksi yollarını takip etmesi gerektiği söylerler.

Bir diğer kontrolör ise kule kontrolörüdür. Kule kontrolörünün görevi uçaklara iniş ve kalkış hizmeti vermektir. Meydanın üzerinde belirli bir yükseklik ve yarıçapı kapsayan hava sahasındaki uçuşlardan sorumludur. Kalkış sırasında pilot kuleyle temas halindedir. Yaklaşmadan sorumlu kontrolörler ise gelen tüm uçakları sırayla alçaltır ve gerekli mesafe ayırımları için uçaklara yön, hız ve irtifa talimatları verirler. Yaklaşma kontrol kuleye, kule de inişi takiben tekrar uçağı yer kontrole devreder. Park yerine gidene kadar uçak kontrolörlerin gözetimi ve yönetimi altındadır.

Havacılık ingilizcesi
“Frezyoloji” adı verilen havacılık İngilizcesi, işlerin hızlı gerçekleşmesi için oluşturulmuştur. Tam dilbilgisi yapısıyla konuşmanın tercih edilmemesi üzerine geliştirilen havacılık frezyolojisi, kısa ve basit ifadeler içerir.

Nasıl olunur?
Hava Trafik Kontrolörü olmak isteyenlerden çok iyi İngilizce bilgisi, en az dört yıllık fakülte mezuniyeti, havacılık hastanelerinden alınacak sağlık raporu ve yapılacak bazı kabiliyet testlerinden geçmeleri istenir.